Σελίδες

Σάββατο 7 Σεπτεμβρίου 2013

Η χρησιμοποίηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για να προαχθεί ο πόλεμος (αποσπάσματα)

Jean Bricmont-Ουμανιστικός ιμπεριαλισμός: Η χρησιμοποίηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για να προαχθεί ο πόλεμος (αποσπάσματα)


Monthly Review Press, 2006
Μτφρ.: Lenin Reloaded

Για να εξηγήσω το θέμα και τον σκοπό αυτού του βιβλίου, ας μου επιτραπεί να ξεκινήσω με την περιγραφή μιας πρόσφατης συνάντησης που είχα με μια σημαντική εκπρόσωπο του βελγικού οικολογικού κινήματος--μια γυναίκα στην ακροαριστερή πτέρυγα του κινήματός της. Της θύμησα πως στη δεκαετία του 1950, κατά την κλιμάκωση του Ψυχρού Πολέμου όταν και ξεκινούσε το κίνημά της, υποστήριζε ως κίνημα την ιδέα της μη βίαιης πολιτικής αντίστασης στη στρατιωτική θητεία, και τη ρώτησα πώς έγινε και οι οικολόγοι στράφηκαν στις πολύ διαφορετικές θέσεις που έχουν σήμερα, για παράδειγμα για τον πόλεμο στο Κόσσοβο ή για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μου απάντησε πως ο πασιφισμός είχε εγκαταλειφθεί προ πολλού και πως αυτή η ίδια θα ήθελε να δει επέμβαση στην Αφρική, ώστε να σταματήσουν οι μαζικοί βιασμοί που διαπράττονται εκεί. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης που ακολούθησε, μου είπε ότι θεωρούσε πως πρέπει να επέμβουμε για να προστατέψουμε τους Παλαιστίνιους και πως έπρεπε να έχει εξαπολυθεί αποτρεπτικός πόλεμος εναντίον του Χίτλερ στη δεκαετία του 1930.

Έχοντας συμμετάσχει σε δεκάδες ιδιωτικές και δημόσιες συζητήσεις στο Βέλγιο, τη Γαλλία, την Ελβετία και την Ιταλία από την αρχή των νέων αμερικανικών πολέμων (Γιουγκοσλαβία, Αφγανιστάν, Ιράκ), έχω επανειλημμένα αντιμετωπίσει αυτό το είδος αντίδρασης, σε κύκλους που περιλαμβάνουν, μάλλον σε κυρίαρχο ρόλο, τους αριστερίστικους κύκλους κάθε απόχρωσης (οικολόγους, σοσιαλδημοκράτες, Τροτσκιστές, κλπ). Πράγματι, ένα από τα χαρακτηριστικά του κυρίαρχου λόγου, από τη δεξιά στην αριστερά, και ακόμα και στα "άκρα" της κάθε κατεύθυνσης, είναι πως η σημερινή πολιτική ηθική κυριαρχείται απόλυτα από κάτι που μπορούμε να αποκαλέσουμε επεμβατικό πρόταγμα. Εδώ στην Ευρώπη, μας καλούν διαρκώς να υπερασπιστούμε τα δικαιώματα καταπιεζόμενων μειονοτήτων σε απόμακρα μέρη (Τσετσενία, Θιβέτ, Κόσσοβο, Κουρδιστάν), μέρη για τα οποία κατά κανόνα γνωρίζουμε ελάχιστα. Να διαμαρτυρηθούμε ενάντια στην παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κούβα, την Κίνα ή το Σουδάν. Να ζητήσουμε την κατάργηση της θανατικής ποινής στις ΗΠΑ. Να προστατέψουμε τις γυναίκες από την καταπίεση στις μουσουλμανικές χώρες. Να υποστηρίξουμε την Παλαιστινιακή αντίσταση. Ή ίσως, να σώσουμε τα δάση του Αμαζονίου. Το δικαίωμα της ανθρωπιστικής επέμβασης δεν είναι απλώς ευρέως αποδεκτό, αλλά συχνά γίνεται "καθήκον." Μας λένε πως είναι επείγον να δημιουργήσουμε διεθνή δικαστήρια για να δικάσουμε διάφορα εγκλήματα που διαπράττονται εντός των ορίων κυρίαρχων κρατών. Ο κόσμος λέγεται πως έγινε παγκόσμιο χωριό και ότι πρέπει να εμπλεκόμαστε σε όλα όσα συμβαίνουν οπουδήποτε. Η σοφία όσων προτιμούν να "κοιτάζουν τη δουλειά τους" θεωρείται αναχρονιστική και αντιδραστική. Η αριστερά τείνει ακόμα περισσότερο προς αυτό το είδος λόγου από ό,τι η δεξιά, και θεωρεί ότι κρατά έτσι ζωντανή την μεγάλη παράδοση του εργατικού διεθνισμού και της αλληλεγγύης προς τους Ισπανούς δημοκράτες ή προς τους αντι-αποικιοκρατικούς αγώνες. Η αποκήρυξη των αντιδημοκρατικών καθεστώτων μπορεί να θεωρηθεί επίσης τρόπος αποφυγής της επανάληψης των "λαθών του παρελθόντος", όταν πτέρυγες της αριστεράς δεν αποκήρυξαν τα εγκλήματα που διέπραξε η Σοβιετική Ένωση ή άργησαν να αναγνωρίσουν τη δολοφονική φύση ενός αυτο-αποκαλούμενου επαναστατικού τριτοκοσμικού κινήματος όπως αυτό των Ερυθρών Χμερ και του ηγέτη τους Πολ Ποτ (κίνημα που δίεπραξε μαζικές δολοφονίες από την ώρα που πήρε την εξουσία το 1975 ως την ανατροπή του από Βιετναμέζικη επέμβαση--επέμβαση που, παραδόξως, στιγματίστηκε από την Ουάσινγκτον).

[...]

Υπήρξε ελάχιστη ορατή αντίδραση στον πόλεμο ενάντια στην Γιουγκοσλαβία το 1999--μοντέλο του "ανθρωπιστικού" πολέμου, και πολύ λίγη ενάντια στον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Είναι αλήθεια πως υπήρξαν τεράστιες διαδηλώσεις, μοναδικές στην ιστορία και οπωσδήποτε πάρα πολύ ενθαρρυντικές. Αλλά πρέπει να παραδεχτούμε ότι όταν η κυβέρνηση Μπους δήλωσε πως νίκησε, η κοινή γνώμη, στη Δύση τουλάχιστον, έγινε σχετικά παθητική παρά το γεγονός ότι ο πόλεμος στο Ιράκ συνέχισε να μαίνεται.

[...]

Η ιδεολογία των καιρών μας, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη νομιμοποίηση του πολέμου, δεν είναι πια ο Χριστιανισμός, ούτε το "βάρος που φέρουν οι λευκοί" του Κίπλινγκ, ούτε η "εκπολιτιστική αποστολή" της Γαλλικής Δημοκρατίας, αλλά ένας συγκεκριμένος λόγος για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο οποίος έχει αναμιχθεί με μια πολύ συγκεκριμένη αναπαράσταση του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτός ο λόγος δικαιολογεί τις δυτικές επεμβάσεις στον Τρίτο Κόσμο στο όνομα της υπεράσπισης της δημοκρατίας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων ή της εναντίωσης σε "νέους Χίτλερ." Πρόκειται για έναν λόγο και μια λογική της αναπαράστασης που πρέπει να αμφισβητηθούν αν θέλουμε να οικοδομήσουμε την αυτοπεποίθηση μιας ριζοσπαστικής αντίστασης στους σημερινούς και μελλοντικούς πολέμους.

Η μάχη των ιδεών, η οποία διεξάγεται μέσα από την αυστηρή χρήση της λογικής και την απομυθοποίηση, είναι βασική ως βάση για την πολιτική πράξη. Στη Γαλλία, μετά το τέλος της περιόδου της απο-αποικιοποίησης και του πολέμου στο Βιετνάμ, εξαπολύθηκε μέσω των ΜΜΕ μια μείζων επίθεση από τους αυτο-αποκαλούμενους "νέους φιλοσόφους" [nouveaux philosophes]. Η επίθεση αυτή έδωσε την ευκαιρία στο πιο ορατό κομμάτι της γαλλικής διανόησης να μετατοπιστεί από μια κάπως ρομαντική συμπάθεια για τον τρίτο κόσμο σε μια αυξανόμενη συστράτευση με τις θέσεις της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Απέναντι στις σημερινές συγκρούσεις, χρειαζόμαστε ένα διανοητικό οπλοστάσιο για να αμφισβητήσουμε την κυρίαρχη ρητορική και ισχυρισμούς. Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τα αποτελέσματα τριάντα ετών γενικά καλοπληρωμένων και γενναιόδωρα προωθημένων βιβλίων, ταινιών, διαλέξεων, άρθρων και σχολίων που αναμασούν αδιάκοπα τα ΜΜΕ.http://leninreloaded.blogspot.gr/2013/09/jean-bricmont.html

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου